Σάββατο 23 Αυγούστου 2014

Αναλύσεις: Παρανοήσεις περί «λιτότητας» και «ανάπτυξης»

23 Αυγούστου 2014 Παρανοήσεις περί «λιτότητας» και «ανάπτυξης»

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία,  23/8/2014

Στην Ελλάδα έξι χρόνια από την αρχή της εγχώριας διαρθρωτικής οικονομικής κατάρρευσης, τέσσερα χρόνια από την «τεχνική» χρεοκοπία της, τρία χρόνια από την ελεγχόμενη χρεοκοπία και την έναρξη αναδιαρθρώσεων του δημόσιου χρέους της, στον δημόσιο «διάλογο» (που είναι κυρίως παράλληλοι και ασύμπτωτοι μονόλογοι) κυριαρχούν οι καταδίκες της «λιτότητας» και οι πλειοδοσίες υπέρ της «ανάπτυξης». Με ορολογία που όταν δεν την υπόσχεται ανοικτά, πάντα υποδηλώνει, την «επιστροφή στην ανάπτυξη».


Παρά τη μερική (και αναπόφευκτη) αλλαγή του πολιτ(ευτ)ικού προσωπικού, και την (εξίσου αναπόφευκτη) «συνέχεια» του προσωπικού της δημόσιας οικονομικής πολιτικής, ο «διάλογος» χαρακτηρίζεται από παρανοήσεις και αυτονόητα, τα οποία δηλώνουν την, ρητή ή άρρητη, βεβαιότητα που αρνείται ότι η παρούσα κατάσταση της ελληνικής οικονομίας είναι σαφέστατα προϊόν εξαιρετικά επιπόλαιων και ανεύθυνων οικονομικών πολιτικών, επί σειρά ετών. Και εγχώριων ιδεών επί των οποίων αυτές βασίσθηκαν.

Η αναζήτηση των όρων της αναπτυξιακής ισορροπίας της ελληνικής οικονομίας (της «άριστης ατραπού προς την ανάπτυξη»), δεν μπορεί να αγνοεί και να παραγνωρίζει τα σφάλματα του παρελθόντος. Τα οποία εντοπίζονται στη σφαίρα των ιδεών, στη σφαίρα των οικονομικών θεσμών και της εφαρμοσμένης οικονομικής πολιτικής, καθώς η οικονομική πολιτική που εφαρμόσθηκε τις προηγούμενες δεκαετίες είναι σε μεγάλο βαθμό «υπεύθυνη» και για την οικονομική πολιτική που πρέπει να εφαρμοσθεί σήμερα, καθώς και για τα όρια εντός των οποίων είναι δυνατόν να κινηθεί.

Σειρά αναλύσεών μας τα προηγούμενα χρόνια ανέδειξε το διαθρωτικό αναπτυξιακό / παραγωγικό ζήτημα της ελληνικής οικονομίας, και εξήγησε ότι ανάπτυξη είναι το τι παράγεις. Επέμεινε ιδιαίτερα στη θεμελιώδη σημασία του τομέα των διεθνώς εμπορευσίμων προϊόντων και υπηρεσιών για την αναπτυξιακή ευστάθεια μιας μικρής και ανοικτής οικονομίας, όπως η ελληνική. Υποστήριξε ότι η κατά τις τελευταίες δεκαετίες συρρίκνωσή του είναι θεμελιώδης για την κατανόηση και ερμηνεία της διαρθρωτικής κατάρρευσής της και της πορείας προς τη βαθιά χρεοκοπία που ακολούθησε.

Όμως σήμερα το να δηλώνει κανείς, έστω και όψιμα, «υποστηρικτής» της ενίσχυσης του εγχώριου τομέα διεθνώς εμπορευσίμων προϊόντων και υπηρεσιών είναι αναγκαίο αλλά όχι ικανό για ορθές επιλογές οικονομικής πολιτικής. Χρειάζεται κατανόηση των πρακτικών προϋποθέσεων αυτής της «υποστήριξης», οι οποίες είναι παντελώς ασύμβατες με τις εγχώριες, επί σειρά ετών και δεκαετιών, παρανοήσεις περί «λιτότητας» και «ανάπτυξης». Το αναλύουμε αυτό (με τον Δημήτρη Α. Ιωάννου) στο «Η παρανόηση περί «ανάπτυξης» και «λιτότητας», Foreign Affairs, The Hellenic Edition, Τεύχος 28, Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2014, σελ. 130-155» που μόλις κυκλοφόρησε.

Αναλύουμε εκεί τους προσδιοριστικούς παράγοντες της «άριστης ατραπού προς την ανάπτυξη» την οποία θα πρέπει να ακολουθήσει η μικρή και ανοικτή ελληνική οικονομία, αρχίζοντας από την παρούσα κλαδική διάρθρωση της οικονομίας, αλλά και το άνυσμα που αφ' ενός μεν ορίζεται από τις σχετικές τιμές της, αφ' ετέρου δε προσδιορίζει τη δυνητική περαιτέρω κατεύθυνση και αναπτυξιακή πορεία της-παράγοντες που και οι δύο είναι καθ' ολοκληρίαν προϊόντα των πολιτικών και των ιδεών προηγουμένων δεκαετιών.