25 Ιαν. 2014 Παρόν και μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 25/1/2014
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 25/1/2014
Το παρόν της εργασίας στην Ελλάδα είναι τόσο σοβαρό ζήτημα που επιβάλλει αναφορά στον ... Ερντογάν και τον Μαντέλα. Μετά από συνεχή αύξηση της ανεργίας 65 μηνών από τον Μάιο 2008, με έκτοτε μόνον τρεις «στάσεις» (διατήρηση ποσοστού ανεργίας στα επίπεδα του προηγούμενου μηνός) που παρατηρήθηκαν τον Δεκέμβριο 2012, τον Ιούνιο 2013 και τον Αύγουστο 2013, οι βασικοί δείκτες απασχόλησης είναι συγκρίσιμοι με εκείνους στις χώρες των ... Ερντογάν και Μαντέλα.
Το ποσοστό απασχόλησης (ποσοστό πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση απασχόλησης) στην Ελλάδα «συνετρίβη» από 62% το 2008 (β' τρίμηνο) σε 49,2% το 2013 (β' τρίμηνο), σε επίπεδα χαμηλότερα και της Τουρκίας, όπου την ίδια περίοδο αυξήθηκε από 45,2% σε 49,7%. Η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη, μακράν του μέσου όρου (63%-64%), και το χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης στον ΟΟΣΑ (μ.ο. 65%). Το ποσοστό απασχόλησης των νέων 15-24 ετών στην Ελλάδα το β' τρίμηνο 2013 μειώθηκε στο 11,6%, είναι το χαμηλότερο στις χώρες του ΟΟΣΑ (μ.ο. 40%), συγκρίνεται διεθνώς με εκείνο της Νότιας Αφρικής.
Υπάρχει στον ορίζοντα μία (μικρή) ελπίδα σταθεροποίησης στην ανεργία και στη μείωση της απασχόλησης με τα αναμενόμενα στοιχεία για Νοέμβριο - Δεκέμβριο 2013, αλλά αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί σημείο σταθερής και βιώσιμης ισορροπίας, κοινωνικά, οικονομικά, ασφαλιστικά, κ.ο.κ. Η αγορά εργασίας έχει συρρικνωθεί, οι θεσμοί της έχουν αποδιαρθρωθεί, ο κατακερματισμός της σε θύλακες διαφορετικών μειγμάτων ασφάλειας/ανασφάλειας αφενός, στρεβλώσεων/ευελιξίας αφετέρου, έχει επιταθεί και παραμένει «αχαρτογράφητος».
Υπό αυτές τις συνθήκες ποιο μπορεί να είναι το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα; Καταρχήν το «αχαρτογράφητο» στοιχείο και η πιθανή επιδείνωσή του συνδέεται με εξωγενείς ως προς την αγορά εργασίας κινδύνους: με το εάν η Ελλάδα θα απομακρυνθεί «οριστικά» από την περιοχή της χρεοκοπίας, με το εάν παρουσιάζει (ανεξαρτήτως «κομμάτων και χρωμάτων») δείγματα σταθερότητας, χώρας που θέλει, και μπορεί, να προσαρμοσθεί και «να σωθεί».
Άλλως, ακόμη και θέσεις εργασίας που ακόμη και σήμερα μοιάζουν διασφαλισμένες μπορούν να καταστούν επισφαλείς. Αναλογιστείτε πόσες και πόσες θέσεις εργασίας που προ ολίγων ετών «έλαμπαν», εν συνεχεία «εξαφανίσθηκαν»; Ανεπαρκείς και λάθος επιλογές στα μείζονα ζητήματα της εθνικής οικονομίας είναι ικανές, αντί για σταθερότητα και βελτιώσεις στην απασχόληση, να οδηγήσουν σε συνθήκες όπου ακόμη και οι ασφαλείς και οι «μόνιμοι» θα εκτεθούν σε συνθήκες «πρεκαριάτου». Σε τέτοιες συνθήκες βρίσκονται ήδη πλέον των δύο εκατομμυρίων του εργατικού δυναμικού. Οι δύο διαφορετικοί κόσμοι στην αγορά εργασίας δεν είναι δείγμα κοινωνικής συνοχής.
Οι μεγάλες προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας αφενός για «ευρωπαϊκή προσαρμογή» στα ισχύοντα της υπαρκτής νομισματικής ένωσης, αφετέρου για «παραγωγική ανασυγκρότηση» της Ελλάδας προϋποθέτουν και ευελιξίες και ασφάλειες (κατ΄ουσίαν «ευέλικτες ασφάλειες»), δηλαδή μεταρρυθμίσεις για ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο της απασχόλησης που να αφορά όλους -όλα τα είδη και τύπους συμβάσεων εργασίας, και να περιλαμβάνει ενιαίους όρους δημοσίων ασφαλίσεων - συντάξεων, υγείας, ανεργίας, κ.ο.κ.
