Πέμπτη 31 Ιουλίου 2025

Αναλύσεις: Τα «Φύκια» της Μεταπολίτευσης

 

Τα «Φύκια» της Μεταπολίτευσης, Ημερησία  του Σαββάτου, Οικονομία, σελ. 2, 19 Ιουλίου 2008. 


(επετειακό- δυστυχώς το ηλεκτρονικό αρχείο της τότε ΗτΣ δεν υφίσταται απο πολλών ετών) 

Η 34η επέτειος της Μεταπολίτευσης (24 Ιουλίου 1974), δεν είναι απλά «μία ακόμη» επέτειος. Εισάγοντας την χώρα  την πορεία προς την 35η, και λαμβανομένων υπόψη των ισχυόντων  περί συνταξιοδοτήσεως με  35ετία,  (μπορεί να) οδηγεί στο οριστικό κλείσιμο  ενός πολιτικού και οικονομικού κύκλου, ενός «μοντέλου», που όλο «κλείνει» και  «τελειώνει»,  αλλά αποδεικνύεται ότι έχει, ως προς τα αποτελέσματα σε οικονομία και κοινωνία, ακόμη κατώτερες υποστάθμες. 

 

Στην οικονομία η αρχή της Μεταπολίτευσης συνδέθηκε με  την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1973-74, αλλά όχι «διαρθρωτική» όπως η τρέχουσα). Όμως το συγκυριακό «πρόβλημα» παραγωγικότητας (και διανομής), μετεξελίχθηκε, συστηματικά, σε «πρόβλημα»  παραγωγής (και διανομής). Συνεχώς επιδεινούμενες οι εξωτερικές  ανισορροπίες της πραγματικής οικονομίας (εμπορικό ισοζύγιο και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών) δείχνουν ότι σε συνθήκες ΟΝΕ-Παγκοσμιοποίησης, τα ελλείμματα παραγωγικότητας-ανταγωνιστικότητας αφέθηκαν να γίνονται ελλείμματα  «εγχώριας» παραγωγής.

 

Στην κοινωνία ο κύκλος της Μεταπολίτευσης άνοιξε με ισχυρές  συγκρούσεις για την (ανα)διανομή του εισοδήματος. Ας θυμηθούμε  τα «απεργιακά  κύματα» του 1974-81 με επιδόσεις «παγκοσμίου ρεκόρ». Οι κρατικές πολιτικές της Μεταπολίτευσης (και της Αλλαγής) «διέκοψαν» προσωρινά την μείωση του μεριδίου της εργασίας στο ΑΕΠ, χωρίς να αλλάξουν την τάση. Που φέρνει την Ελλάδα να έχει την μεγαλύτερη μεταβολή-μείωση, με  34,9%, στην ΕΕ των 15, την περίοδο 1960-2005. Σημειωτέον, την μικρότερη έχει η Δανία της «κακής» flexicurity (με 6,6%).

 

Η πολιτική αναποτελεσματικότητα στον τομέα της ανταγωνιστικής παραγωγής (περι)ορίζει τις δυνατότητες ρύθμισης ζητημάτων διανομής. Και αυτό είναι αναποτελεσματική «πολιτική παραγωγή» του μεταπολιτευτικού κρατισμού, που συμπυκνώνεται, και γίνεται καθημερινά αντιληπτή, στις (υποτίθεται δημόσιες, αλλά ιδιοτύπως «ιδιωτικοδημόσιες») υπηρεσίες  παιδείας, υγείας, κοκ. Τις οποίες οι πολίτες πληρώνουν διπλά. Εκτός από «αρνητική αναδιανομή», εκεί (η, μάλλον και εκεί), οι πολίτες μαθαίνουν  «να μην εμπιστεύονται». Και εάν  η εμπιστοσύνη χαθεί…  

 

Όμως 34 χρόνια μετά  την Μεταπολίτευση η Ελλάδα δεν «έμελε» να είναι αυτό που ζούμε. Μπορούσε πολλά καλύτερα. Να είναι επιτυχημένη, για τους πολίτες της, μικρομεσαία ανοικτή και εξωστρεφής οικονομία, με αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος. Κοινωνικά, θεσμικά, περιβαλλοντικά, αναπτυξιακά, επιχειρηματικά, π.χ. μία Ελβετία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, και όχι μια χώρα με «τα λεφτά στην Ελβετία», όπως δείχνουν οι απρόβλεπτες τεκμηριώσεις των επί σειρά ετών «περίεργων» δεικτών της Διεθνούς Διαφάνειας.   

 

«Η σηπία  εντείκτει περί την φυκία» που έγραφε και ο Αριστοτέλης. Και εδώ μας έμειναν πλέον μόνον τα «φύκια» της Μεταπολίτευσης. Στα πολλά θετικά  σημάδια είναι  ότι η γεωμετρία  της ιστορίας (μας) θέλει το έτος της με 35ετία συνταξιοδότησης της Μεταπολίτευσης, το 2009, (εάν δεν επιτευχθεί η «παράταση του εργασίμου βίου της») να συμπίπτει με την εκατονταετία  του ανορθωτικού  για  την χώρα, για την κοινωνία, για την οικονομία 1909.