Απλοποίηση για ευελιξία και ασφάλεια, ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, Γνώμη, σελ. 5, Κυριακή 5 Ιουλίου 2025.
Επισημάνσεις
ενόψει του ερχόμενου προς διαβούλευση εργασιακού νομοσχεδίου με
ρυθμίσεις και για τον χρόνο εργασίας.
Στην Ελλάδα το 2024 εργαζόμαστε κατά μέσο όρο 39,8 ώρες εβδομαδιαίως, άνω του μέσου όρου της ΕΕ (36 ώρες), ανήκοντας στην ανατολικοευρωπαϊκή ομάδα Βουλγαρία (39,0), Πολωνία (38,9), Ρουμανία (38,8). Λιγότερες ώρες εργάζονται στην Ολλανδία (32,1), Γερμανία, Δανία, Αυστρία (33,9). Αυτό επιβεβαιώνει, και για την ΕΕ, πρώτον, την διαπιστωμένη διεθνώς σχέση ότι οι περισσότερες ώρες εργασίας συνδέονται με χαμηλότερη παραγωγικότητα ανά μονάδα εργασίας, ενώ οι λιγότερες ώρες εργασίας συνδέονται με υψηλότερη παραγωγικότητα. Δεύτερον, επηρεάζεται αυξητικά από το υψηλό μερίδιο αυτοαπασχόλησης. Οι μισθωτοί στην Ελλάδα εργάζονται 38 ώρες εβδομαδιαίως, οι μη-μισθωτοί 44,6 ώρες. Υπάρχουν αποκλίσεις από κλάδο σε κλάδο– και στην Ελλάδα.
Για την οργάνωση του χρόνου εργασίας υπάρχουν διεθνείς κανόνες, Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας
(η 1η του 1919) του ILO και Ευρωπαϊκή Οδηγία (του 1992). Καίτοι υπεραιωνόβια και προηγουμένης γενεάς αντιστοίχως, κι ενώ
μεσολάβησαν και βιομηχανικές επαναστάσεις, ορίζουν τα όρια της τακτικής
ημερησίας εργασίας (το 8ωρο), περιόδους ημερήσιας ανάπαυσης, τη μέγιστη κατ’
εβδομάδα διάρκεια εργασίας, την εβδομαδιαία ανάπαυση, την ετήσια άδεια. Από την
Οδηγία προκύπτει το ανώτατο όριο των 13 ωρών
εργασίας ημερησίως για έκτακτες περιπτώσεις, με συμφωνία εργαζομένων, και μέσα στο ανώτατο όριο 48
ωρών εβδομαδιαίως, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών.
Τα τελευταία χρόνια λόγω ψηφιοποίησης στις οικονομίες (και της ΕΕ), και επιλογών για πιο ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, με επιθυμία των εργαζομένων ή/και επιδίωξη των επιχειρήσεων για αυξημένη παραγωγικότητα και ευελιξία, οι κανονιστικές ρυθμίσεις του χρόνου εργασίας έρχονται αντιμέτωπες με νέους τρόπους οργάνωσης της εργασίας (υβριδική εξ αποστάσεως εργασία, κινητή εργασία, εργασία ανάλογα με τη ζήτηση, εργασία σε πλατφόρμα ή πολλαπλή απασχόληση) και αυξημένη χρήση παρεκκλίσεων.
Η NOKIA τις μέρες που ένα στα δύο κινητά στα χέρια μας ήταν δικά
της, προ εικοσαετίας, εφάρμοζε με συμφωνία διοίκησης, εργαζομένων, συνδικάτου,
δυνατότητα εβδομάδας 3 ημερών 12ωρης ημερήσιας εργασίας. Πλήθος άλλα παραδείγματα έκτοτε. Στην Ελλάδα από
ετών συλλογικές συμβάσεις εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων τουρισμού -
επισιτισμού προβλέπουν παρέκκλιση εποχιακή για επταήμερη εργασία, έχουν δε
κηρυχθεί γενικώς υποχρεωτικές από υπουργούς κάθε χρώματος.
Για την ευελιξία και την ασφάλεια,
επιχειρήσεων και εργαζομένων, όσον αφορά την οργάνωση του χρόνου εργασίας στην Ελλάδα, χρειάζεται απλοποίηση
και σαφήνεια των ρυθμίσεων. Στην ουσία
δεν υφίσταται, ακόμη, πλήρως και αμέσως ισχύουσα κωδικοποίηση εργατικής
νομοθεσίας, τουλάχιστον για τον χρόνο εργασίας. Η καταγραφή του ημερήσιου χρόνου εργασίας κάθε εργαζομένου πρέπει να επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία εντός των διεθνών
κανόνων και ανταμοιβή του προσθέτου χρόνου, με προσαυξημένες αμοιβές ή πολλαπλάσιο
χρόνο ανάπαυσης και αδείας.
