11 Μαρτίου 2017 Το μοιρολόϊ για τη φτωχοποίηση
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 11/3/2017
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 11/3/2017
Δίπλα στο μακρύ μοιρολόϊ για το ασφαλιστικό, στο οποίο αναφερθήκαμε την περασμένη εβδομάδα, από καιρού εις καιρόν εμφανίζεται και το μοιρολόι για τη φτωχοποίηση των Ελλήνων. Η φτωχοποίηση των Ελλήνων είναι ένα θέμα που έρχεται και επανέρχεται στις δημόσιες αναφορές σχεδόν κάθε φορά που δημοσιεύεται κάποια σχετική ανακοίνωση της Eurostat ή κάποια διεθνής συγκριτική μελέτη. Τέτοια αφορμή έδωσε προ δεκαημέρου μία συνέντευξη ερευνητή του Institut der deutschen Wirtschaft Koln στο Reuters στη Γερμανία.
Η μελέτη του αφορούσε τη συγκριτική ανάλυση της φτώχειας στην Ευρώπη την περίοδο 2008 - 2015. Υιοθετώντας και αξιοποιώντας την υφιστάμενη από δεκαετίας άποψη στη βιβλιογραφία ότι η φτώχεια δεν πρέπει να αποτιμάται μόνον με εισοδηματικά κριτήρια, αλλά να μετράται υιοθετώντας πολυδιάστατους δείκτες που συμπεριλαμβάνουν τις υλικές στερήσεις, την υποαπασχόληση, την πρόσβαση και τη στέρηση έναντι δημοσίων αγαθών όπως η εκπαίδευση και η υγεία και πώς αυτά ενσωματώνονται στην κατάσταση φτώχειας των πολιτών.
Για την Ελλάδα η συγκριτική μελέτη κατέληγε ότι είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη επιδείνωση στον πολυδιάστατο δείκτη της φτώχειας μεταξύ 2008 και 2015, καθώς δε και ότι με τη χρήση του εν λόγω δείκτη φαίνεται ότι ο ελληνικός πληθυσμός χαρακτηρίζεται από υψηλότερο ποσοστό φτώχειας από ό,τι δηλώνει ο απλός εισοδηματικός δείκτης. Αν αυτό ισχύει, τότε σημαίνει ότι οι δημόσιες πολιτικές για την υγεία, για την εκπαίδευση και για την απασχόληση, εάν αξιολογηθούν με κριτήριο την συμβολή τους στην κοινωνική συνοχή και στην καταπολέμηση της πολυδιάστατης φτώχειας, αποτυγχάνουν.
Μερικές ημέρες μετά την εγχώρια αναπαραγωγή τίτλων και τμημάτων του δημοσιεύματος του Reuters, ήρθε η προγραμματισμένη ανακοίνωση από την Eurostat για τις δαπάνες κοινωνικής προστασίας στην Ε.Ε., την Ευρωζώνη και τα κράτη-μέλη το 2015. Εκεί η Ελλάδα με δαπάνες που ανέρχονται στο 20,5% του ΑΕΠ βρίσκεται άνω του μέσου όρου της Ε.Ε. των 28 (19,2%) και της Ευρωζώνης των 19 (20,1%) και κατατάσσεται στην 7η θέση των 28 κρατών-μελών. Ταυτόχρονα όμως τα στοιχεία της Eurostat για το μερίδιο του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού με εθνικά κριτήρια φέρουν την Ελλάδα στην 3η δυσμενέστερη θέση των 28 κρατών-μελών (35,7%) μετά την Βουλγαρία (41,3%) και την Ρουμανία (37,3%).
Αυτή η κραυγαλέα αντίφαση μεταξύ δαπανών και αποτελεσμάτων δεν είναι κάτι καινούργιο. Ακόμη και πριν την κατάρρευση που ξεκίνησε το 2008 και τη χρεοκοπία του 2010, του 2012, του 2015, οι δείκτες έδειχναν ανάγλυφα την αναποτελεσματικότητα των δημοσίων κοινωνικών δαπανών στον περιορισμό της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού: απλά και τότε και τώρα οι δαπάνες για την κοινωνική προστασία κατανέμονταν και κατανέμονται, όχι με κριτήρια κοινωνικού κράτους προς τις ευπαθείς ομάδες, αλλά με κριτήρια πελατειακού κράτους.
Το μοιρολόι για τη φτωχοποίηση (οι ξένοι και τα μνημόνια φταίνε για όλα τα δεινά του τόπου) αφενός αποκρύπτει τη στρέβλωση στην κατανομή των κοινωνικών δαπανών και την αναποτελεσματικότητά τους, αφετέρου αποφεύγει να απαντήσει στο ποιος και τι ευθύνεται για τη φτωχοποίηση των Ελλήνων.
