20 Φεβρουαρίου 2016 Πώς καταρρέει ένα ασφαλιστικό ταμείο;
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 20/2/2016
Η «μεγάλη εικόνα» της χρεοκοπίας του ελληνικού ασφαλιστικού «συστήματος» συντίθεται από επί μέρους συνιστώσες στα, υποτιθέμενα, 13 ασφαλιστικά ταμεία στα οποία εντάχθηκαν μετά το 2008 τα προηγούμενα 133. Πριν την έναρξη της οικονομικής κατάρρευσης και της κρίσης το 2008-2009 τα ταμεία χαρακτηριζόταν από τις χρόνιες παθογένειες, που ήταν επί δεκαετίες κοινός τόπος, όπως η έλλειψη οργάνωσης, μηχανοργάνωσης και αποτελεσματικής διοίκησης, αναλογιστικών μελετών, κοκ.
Με την έναρξη της κρίσης και της κατάρρευσης έχασαν παντελώς την επαφή και την δυνατότητα προσαρμογής στην πραγματικότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ΟΑΕΕ, στον οποίο έφτασε ένας στους δύο από τους σχεδόν 800.000 ασφαλισμένους να μην εξυπηρετεί τις ασφαλιστικές του εισφορές, και μεγάλο μερίδιο εξ αυτών περιήλθαν στην κατάσταση του «ασφαλισμένου - ανασφάλιστου» όσον αφορά την ασφαλιστική κάλυψη υγείας. Σημαντικό μερίδιο των ανασφαλίστων έναντι κινδύνων υγείας, που έχουν εκτιμηθεί περί τα 2 εκατομμύρια, προέρχεται από αυτήν την κατηγορία.
Δύο είναι οι θεμελιώδεις αιτίες αυτής της εικόνας κατάρρευσης του ασφαλιστικού ταμείου και της σχέσης ταμείου - ασφαλισμένων του. Πρώτον, οι αρμόδιοι δεν κατανόησαν το αναπόφευκτο και την αναγκαιότητα της «εσωτερικής υποτίμησης», η οποία ήδη ελάμβανε χώρα σε εκτενείς τομείς της οικονομίας, και για την οποία η κρατούσα στάση ήταν, ενώ την υλοποιούσαν, ο εξορκισμός και η καταγγελία της. Δεν αντιλήφθηκαν ότι ενόψει αυτής της σε εξέλιξη «εσωτερικής υποτίμησης», το ύψος των καταβαλλομένων εισφορών στον ΟΑΕΕ, οι οποίες υπολογίζονται επί τεκμαρτών αποδοχών θα έπρεπε επίσης να υποτιμηθούν.
Σημειωτέον δε ότι αυτές οι τεκμαρτές αποδοχές και οι αναλογούσες εισφορές σε όλες τις ασφαλιστικές κατηγορίες του ΟΑΕΕ είχαν ανατιμηθεί μόνον την περίοδο 2007-2009 σε ποσοστό 25%. Μη αναπροσαρμοζόμενες άρχισαν με αυξανόμενους ρυθμούς να μην εξυπηρετούνται και να δημιουργούν αυξανόμενο χρέος στον ΟΑΕΕ και μη βιώσιμο ιδιωτικό χρέος στους ασφαλισμένους του. Η σκληρή πραγματικότητα επέβαλε, το 2012, την προσωρινή λύση του δικαιώματος υπαγωγής σε κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία.
Η υιοθετηθείσα προσωρινή λύση είναι ενδεικτική της πλάνης αφενός περί του ενδεχομένου επαναφοράς στις προ κρίσης ασφαλιστικές κατηγορίες, δηλαδή στις εισφορές του 2009 πριν την εσωτερική υποτίμηση, αφετέρου περί της βιωσιμότητας του συστήματος αυτόματης μετάταξης ανά τριετία σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία. Ισχύει εδώ το «δεν είναι ότι δεν βλέπουν την λύση, δεν μπορούν καν να δουν το πρόβλημα».
Δεύτερον, όσον αφορά την μαζική παραγωγή των «ασφαλισμένων - ανασφάλιστων», το οποίο είναι μία διαδικασία όπου το ατελές ασφαλιστικό «σύστημα» παράγει υπερχρεωμένους ασφαλισμένους του, και μετά αποκλείοντάς τους από την ασφαλιστική κάλυψη υγείας τους ωθεί στην δίνη της «ανθρωπιστικής κρίσης», η αιτία βρίσκεται στις «μισές δουλειές της μεταπολίτευσης». Το Σύνταγμα του 1975 εισήγαγε την υποχρεωτικότητα της ασφαλιστικής κάλυψης από κοινωνική ασφάλιση, όμως τέσσερεις δεκαετίες μετά ο νόμος και κυρίως το καταστατικό του ΟΑΕΕ, στον οποίο συγχωνεύθηκαν προγενέστερα ταμεία, δεν προσαρμόσθηκε με βάση αυτήν την λογική και υποχρέωση. Συνέχισε να λειτουργεί περισσότερο με την προγενέστερη λογική των συνιστωσών του, που προσομοίαζε σε λειτουργία ιδιωτικής ασφάλισης. Κι από αυτήν την εκκρεμότητα «έχασαν» και «χάνουν» και το ταμείο και οι ασφαλισμένοι του.
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 20/2/2016
Η «μεγάλη εικόνα» της χρεοκοπίας του ελληνικού ασφαλιστικού «συστήματος» συντίθεται από επί μέρους συνιστώσες στα, υποτιθέμενα, 13 ασφαλιστικά ταμεία στα οποία εντάχθηκαν μετά το 2008 τα προηγούμενα 133. Πριν την έναρξη της οικονομικής κατάρρευσης και της κρίσης το 2008-2009 τα ταμεία χαρακτηριζόταν από τις χρόνιες παθογένειες, που ήταν επί δεκαετίες κοινός τόπος, όπως η έλλειψη οργάνωσης, μηχανοργάνωσης και αποτελεσματικής διοίκησης, αναλογιστικών μελετών, κοκ.
Με την έναρξη της κρίσης και της κατάρρευσης έχασαν παντελώς την επαφή και την δυνατότητα προσαρμογής στην πραγματικότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ΟΑΕΕ, στον οποίο έφτασε ένας στους δύο από τους σχεδόν 800.000 ασφαλισμένους να μην εξυπηρετεί τις ασφαλιστικές του εισφορές, και μεγάλο μερίδιο εξ αυτών περιήλθαν στην κατάσταση του «ασφαλισμένου - ανασφάλιστου» όσον αφορά την ασφαλιστική κάλυψη υγείας. Σημαντικό μερίδιο των ανασφαλίστων έναντι κινδύνων υγείας, που έχουν εκτιμηθεί περί τα 2 εκατομμύρια, προέρχεται από αυτήν την κατηγορία.
Δύο είναι οι θεμελιώδεις αιτίες αυτής της εικόνας κατάρρευσης του ασφαλιστικού ταμείου και της σχέσης ταμείου - ασφαλισμένων του. Πρώτον, οι αρμόδιοι δεν κατανόησαν το αναπόφευκτο και την αναγκαιότητα της «εσωτερικής υποτίμησης», η οποία ήδη ελάμβανε χώρα σε εκτενείς τομείς της οικονομίας, και για την οποία η κρατούσα στάση ήταν, ενώ την υλοποιούσαν, ο εξορκισμός και η καταγγελία της. Δεν αντιλήφθηκαν ότι ενόψει αυτής της σε εξέλιξη «εσωτερικής υποτίμησης», το ύψος των καταβαλλομένων εισφορών στον ΟΑΕΕ, οι οποίες υπολογίζονται επί τεκμαρτών αποδοχών θα έπρεπε επίσης να υποτιμηθούν.
Σημειωτέον δε ότι αυτές οι τεκμαρτές αποδοχές και οι αναλογούσες εισφορές σε όλες τις ασφαλιστικές κατηγορίες του ΟΑΕΕ είχαν ανατιμηθεί μόνον την περίοδο 2007-2009 σε ποσοστό 25%. Μη αναπροσαρμοζόμενες άρχισαν με αυξανόμενους ρυθμούς να μην εξυπηρετούνται και να δημιουργούν αυξανόμενο χρέος στον ΟΑΕΕ και μη βιώσιμο ιδιωτικό χρέος στους ασφαλισμένους του. Η σκληρή πραγματικότητα επέβαλε, το 2012, την προσωρινή λύση του δικαιώματος υπαγωγής σε κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία.
Η υιοθετηθείσα προσωρινή λύση είναι ενδεικτική της πλάνης αφενός περί του ενδεχομένου επαναφοράς στις προ κρίσης ασφαλιστικές κατηγορίες, δηλαδή στις εισφορές του 2009 πριν την εσωτερική υποτίμηση, αφετέρου περί της βιωσιμότητας του συστήματος αυτόματης μετάταξης ανά τριετία σε ανώτερη ασφαλιστική κατηγορία. Ισχύει εδώ το «δεν είναι ότι δεν βλέπουν την λύση, δεν μπορούν καν να δουν το πρόβλημα».
Δεύτερον, όσον αφορά την μαζική παραγωγή των «ασφαλισμένων - ανασφάλιστων», το οποίο είναι μία διαδικασία όπου το ατελές ασφαλιστικό «σύστημα» παράγει υπερχρεωμένους ασφαλισμένους του, και μετά αποκλείοντάς τους από την ασφαλιστική κάλυψη υγείας τους ωθεί στην δίνη της «ανθρωπιστικής κρίσης», η αιτία βρίσκεται στις «μισές δουλειές της μεταπολίτευσης». Το Σύνταγμα του 1975 εισήγαγε την υποχρεωτικότητα της ασφαλιστικής κάλυψης από κοινωνική ασφάλιση, όμως τέσσερεις δεκαετίες μετά ο νόμος και κυρίως το καταστατικό του ΟΑΕΕ, στον οποίο συγχωνεύθηκαν προγενέστερα ταμεία, δεν προσαρμόσθηκε με βάση αυτήν την λογική και υποχρέωση. Συνέχισε να λειτουργεί περισσότερο με την προγενέστερη λογική των συνιστωσών του, που προσομοίαζε σε λειτουργία ιδιωτικής ασφάλισης. Κι από αυτήν την εκκρεμότητα «έχασαν» και «χάνουν» και το ταμείο και οι ασφαλισμένοι του.
