Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2015

Αναλύσεις: Δημόσιες προϋποθέσεις για την παραγωγική ανόρθωση

7 Νοεμβρίου 2015  Δημόσιες προϋποθέσεις για την παραγωγική ανόρθωση

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 7/11/2015

Ο δρόμος προς την παραγωγική ανόρθωση της χώρας δεν περνά από την αέναη προσπάθεια συντήρησης του υφιστάμενου ύψους των δημοσίων δαπανών του πελατειακού κράτους και της υφιστάμενης ποιότητάς τους μέσω συνεχών φορολογικών επιδρομών. Ο δρόμος προς την παραγωγική ανόρθωση περνά από τις ριζικές μεταρρυθμίσεις που θα κατεδαφίσουν το πελατειακό κράτος του μετεμφυλίου και της μεταπολίτευσης για να δημιουργήσουν ένα επιτελικό κράτος.

Επιτελικό κράτος σημαίνει έναν συλλογικό θεσμό που αφ’ ενός θα ευνοεί και θα ενισχύει τις υγιείς παραγωγικές δυνάμεις και δυνατότητες της χώρας, και αφ’ ετέρου θα μεριμνά για την κατοχύρωση και την εμπέδωση συνθηκών κοινωνικής δικαιοσύνης. Το σημερινό πελατειακό κράτος -που έφερε τα μνημόνια και καθηλώνει την χώρα μέσα σε αυτά- ούτε τις παραγωγικές δυνάμεις ενισχύει, ούτε την κοινωνική δικαιοσύνη προωθεί, κάνει τα εντελώς αντίθετα.

Ο δημόσιος τομέας δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι παραγωγός αγαθών και υπηρεσιών σε όλους εκείνους τους κλάδους, όπου ο ιδιωτικός τομέας είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι μπορεί να προσφέρει τα προϊόντα του με περισσότερο οικονομικά αποτελεσματικό και κοινωνικά ωφέλιμο τρόπο. Ως εκ τούτου, ένα επιτελικό κράτος, οφείλει να περιορίζει την παραγωγική του δραστηριότητα μόνο στα λίγα εκείνα αγαθά και υπηρεσίες όπου υπερτερεί έναντι του ιδιωτικού τομέα. Οι κλάδοι αυτοί αφορούν τα λεγόμενα φυσικά μονοπώλια, εκείνα που σχετίζονται με τα δίκτυα κοινωνικής ωφελείας.

Τόσο η διεθνής όσο και η ελληνική εμπειρία δείχνουν ότι το Δημόσιο δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικός παραγωγός και πάροχος των υπηρεσιών που διακινούνται μέσω των δικτύων κοινής ωφελείας παρά μόνο περιθωριακά. Η παραγωγή και η παροχή στον τελικό καταναλωτή πρέπει να γίνεται με καθαρά ανταγωνιστικούς όρους από ιδιώτες παραγωγούς. Όμως, το Δημόσιο, πρέπει αφ’ ενός μεν, να κατέχει και να διαχειρίζεται εξ ολοκλήρου τα δίκτυα διανομής, αφ’ ετέρου δε, να ασκεί πλήρως ρυθμιστικό έλεγχο στην αγορά ώστε να μην δημιουργούνται μονοπωλιακές καταστάσεις εις βάρος των καταναλωτών.

Η δημιουργία ολοκληρωμένου δικτύου υποδομών στη χώρα για την ομαλή διεκπεραίωση των οικονομικών και κοινωνικών λειτουργιών της αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση του ελληνικού Δημοσίου, στην οποία διαχρονικά δεν έχει ανταποκριθεί επαρκώς. Παρά την «απορρόφηση» των ΠΔΕ-ΜΟΠ-ΚΠΣ-ΕΣΠΑ, κυρίως λόγω της ροπής του μεταπολιτευτικού παλαιοκομματισμού προς την υποστήριξη του παρασιτισμού και την παροχέτευση των διαθεσίμων κονδυλίων προς ικανοποίηση των καταναλωτικών αναγκών της πολιτικής του πελατείας παρά προς τις αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας.

Το επιτελικό κράτος αξιολογεί τις ανάγκες σε υποδομές και υλοποιεί τα επενδυτικά σχέδιά του, όχι με βάση βραχυχρόνιους και κοντόθωρους μικροπολιτικούς στόχους που αποβλέπουν σε εξασφάλιση εκλογικού οφέλους για το εκάστοτε κυβερνητικό κόμμα. Αλλά, αντίθετα, προωθώντας μεσο-μακροχρόνιο αναπτυξιακό σχέδιο για την εξυπηρέτηση του κοινωνικού συνόλου και του εθνικού συμφέροντος. Η σοβαρή στενότητα επενδύσιμων πόρων για έργα υποδομής, επιβάλλει επιλογές χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις και δογματισμούς: αξιοποίηση όλων των διαθεσίμων μεθόδων, συμπεριλαμβανομένων και των συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα, τόσο για την κατασκευή όσο και για την εκμετάλλευση των υποδομών.