15 Μαρτίου 2014, Μεταξύ Costa Concordia και Sea Diamond
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 15/3/2014
Δυστυχώς υπάρχουν άσχημα νέα. Η αμυδρή ελπίδα ότι η μείωση της απασχόλησης και η αύξηση της ανεργίας θα ανακοπούν το τελευταίο τρίμηνο του 2013 δεν επιβεβαιώθηκε. Κατά το τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2013 ο αριθμός των απασχολούμενων μειώθηκε σε 3.589.657 άτομα και των ανέργων αυξήθηκε σε 1.363.137. Το ποσοστό ανεργίας ήταν 27,5%, έναντι 27,0% του προηγούμενου τριμήνου και 26,0% του αντίστοιχου τριμήνου 2012. Η «επίμονη» ανεργία κάτι θέλει να μας πει.
Δυστυχώς, οι παρελθούσες αναφορές για το σχεδόν ένα εκατομμύριο θέσεων εργασίας που έχουν χαθεί την περίοδο της ελληνικής οικονομικής κατάρρευσης χρήζουν μικροδιόρθωσης. Τα στοιχεία του δ' τριμήνου 2013 δείχνουν ότι από τα «υψηλά» της απασχόλησης το γ' τρίμηνο 2008 έως τα «χαμηλά» της απασχόλησης το δ' τρίμηνο 2013, χάθηκαν όχι σχεδόν αλλά πλέον του ενός εκατομμυρίου θέσεις εργασίας, ενώ στην ανεργία προσετέθησαν 1 εκατομμύριο 8 χιλιάδες άτομα.
Ας επιχειρήσουμε μία διαφορετική παρουσίαση των στοιχείων: για την προαναφερθείσα περίοδο σημαίνει ότι σε κάθε ημέρα χανόταν 498 θέσεις εργασίας ή ότι σε κάθε ώρα χανόταν 21 θέσεις εργασίας. Το δυσμενές είναι ότι στη διάρκεια του δ' τριμήνου 2013 αυτοί οι ρυθμοί απώλειας θέσεων εργασίας δεν επιβραδύνθηκαν έναντι του συνολικού μέσου όρου. Στο δ' τρίμηνο του 2013 χανόταν 502 θέσεις εργασίας την ημέρα, χανόταν 21 θέσεις εργασίας την ώρα. Σημειωτέον ότι ο συνολικός μέσος όρος είναι απώλεια 20,7 θέσεων εργασίας την ώρα, και ο μέσος όρος της δ' τριμήνου 2013 είναι απώλεια 20,9 θέσεων εργασίας την ώρα.
Αυτοί οι δείκτες που δηλώνουν το ζήτημα κοινωνικής συνοχής, συνδέονται με το μείζον παραγωγικό ζήτημα της χώρας, την κρίσιμη σημασία της παραγωγής διεθνώς εμπορευσίμων, που ξεκινώντας από το χαμηλό 25% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2000, το 2009 συρρικνώθηκαν στο 19% του ΑΕΠ. Το 19% σημαίνει μία σχέση ένα προς τέσσερα: ένας «διεθνώς παραγωγικός» εργαζόμενος πρέπει να συντηρήσει, στο ίδιο επίπεδο εισοδήματος με αυτόν, τέσσερις «μη διεθνώς παραγωγικούς» εργαζομένους, πράγμα που είναι αδύνατον με τα σημερινά επίπεδα παραγωγικότητας. Δεν συμβαίνει πουθενά στον κόσμο.
Ακόμη και ένας προς τρεις, όπως ήταν στην Ελλάδα το 2000, είναι μία οριακή, ακραία, αναλογία. Όσο η παραγωγή διεθνώς εμπορευσίμων παραμένει στάσιμη ως προς το μέγεθός της η μία στις τέσσερις θέσεις εργασίας (την οποία μέχρι το 2009 συντηρούσε τεχνητά ο δανεισμός) δεν μπορεί να υπάρχει. Εκεί οφείλεται και το, από το 2008, άλμα της ανεργίας κατά ένα εκατομμύριο άτομα.
Προκειμένου να μειωθεί και πάλι η ανεργία στα επίπεδα του 2008, δηλαδή κατά 20%, η ελληνική οικονομία θα πρέπει να αναπτυχθεί με επενδύσεις και με όρους διεθνούς ανταγωνιστικότητας, πράγμα που σημαίνει ότι θα είναι αναπότρεπτα αναγκασμένη να λειτουργήσει -τουλάχιστον- με αναλογία αύξησης του ΑΕΠ κατά 2% προκειμένου να μειώνεται η ανεργία κατά 1%.
